Vzpomínka na poslední vlak s lignitem z Dolu 1. máj II Dubňany
Vzpomínka na poslední vlak s lignitem z Dolu 1. máj II Dubňany
Konec těžby na posledním dubňanském dolu 1. máj II byl plánován k 1. červenci 1994 a proto bylo pro mne překvapením, když mi hodonínský strojmistr Josef Prokeš telefonoval, že skutečný konec bude o celý měsíc dřív. S určitou dobou provozu počítaly i státní dráhy, které pro zajištění provozu připravily samostatnou turnusovou skupinu č. 224, která zahrnovala jeden stroj řady 735 na nákladních vlacích z Hodonína do Dubňan a potřebu čtyř strojvedoucích.
Noční směna z 31. května na 1. června 1994 byla už asi čtvrtá nebo pátá od předchozího čtvrtku. Komandující se s tím nepáral a mladistvý organismus se s tím nějak dokázal vypořádat. Sloužil jsem na vlastně domovském stavědle č. 1 v Hodoníně, kde také mimo jiné chystal vlakové cesty do Mutěnic a posunové cesty nejen na severním zhlaví, ale i do místního depa. V jasném ránu jsem se nejprve rozloučil s kolegou Václavem, který ještě před šestou hodinou odjel tzv. šmelinou do Čejče a čekal na vystřídání denní směnou. Jako na potvoru to toho rána trvalo poněkud déle a naopak poslední vyrovnávkový vlak do Dubňan byl zavčasu sestaven, odbrzděn a kompletně obsazen. Čekalo se jen na mne. Touha zachytit ty prchavé okamžiky byla silnější, než únava po náročné šichtě. Už jsem postavil i vlakovou cestu, rychle odevzdal dopravní službu a utíkal na odjezdovou kolej, neboť výpravčí vnitřní služby Jaromír už nervózně dupal, ačkoliv pro vlak byla půlhodinová mezera, než bylo třeba odhlášky pro další osobní vlak do Zaječí.
Strojvedoucí Emil dal do dopravy signál, na odjezdu se rozsvítila návěst “Čtyřicet a volno”, načež “pielstick” 735.271 naběhl do otáček, trochu zahulil a za chvíli se sedmivozová souprava vlnila severním zhlavím, přibrzdila před nechráněným přejezdem na Marxově ulici a pak zase mašina vrčela proti stoupání. Ostré ranní slunce svítilo do zad a dávalo najevo, že bude zase horký den. Na okraji lesa za Hodonínem se podél soupravy zvolna kývala vzrostlá tráva a další porosty. Z nich se uvolňoval šedivý prach, který v nás na chvíli vzbudil obavy, jestli se nehřeje a nekouří nějaké nápravové ložisko. Cesta Hodoňskou Dúbravou probíhala jako jindy, stejně tak Mutěnickou spojkou a posledním kouskem lesa od Mutěnic a okolo Jarohněvického rybníku.
Ani příjezd do cílové stanice se nelišil od jiných. Zastavení, odpojení, objetí soupravy, najetí z druhé strany a po chvíli svítila na trpasličím návěstidle bílá jako “Posun dovolen”. Pozvolna jsme dosáhli vjezdové brány, kde jsem na chvíli opustil mašinu a pořídil první snímek. Pak si našel trochu méně zarostlé místo na výjezdu z dolu a čekal na dokončení manipulace. Na obloze se trochu začaly honit mráčky, ale aspoň sluníčko tolik netrápilo. Uplynulo pár desítek minut, než se poslední souprava vydala na zpáteční cestu. Po zvěčnění tohoto okamžiku jsem přistoupil a dojeli jsme do stanice a obratem mašinu otočili okolo krátké pětivozové, ale historicky významné soupravy. Teprve pak vyšlo najevo, že ještě na šachtě Emil přivázal vlastnoručně zhotovený transparent s nápisem 1. 6. 94 - POSLEDNÍ UHELNÝ VLAK DUBŇANY – HODONÍN. To už se okolo začali pomalu rojit i další zaměstnanci. Vlakvedoucí Roland, průvodčí Jara, výpravčí Petra, přednosta stanice p. Vlček, službu konající skladnice přepravy, dozorce výhybek a další mě neznámí kolegové. Ti se přišli rozloučit a zvěčnit.
Následoval můj odjezd osobním vlakem do Mutěnic, abych památný vlak mohl zachytit na tom nejtypičtějším místě a to Mutěnické spojce. Chvilka ve stanici, krátký hovor s kolegy, vyčkání příjezdu osobního vlaku ze Zaječí do Hodonína, následný odjezd přípoje MOs 24306 (turnusově vůz 810.640) do Kyjova a pak už jen křižování ve vedlejších Dubňanech a následný odjezd nákladního vlaku Pn 64885 do Hodonína. Při průjezdu Mutěnickou spojkou mě chlapi trochu zaskočili, ale přibrzdění bylo jasným signálem – přistup k nám! Tak jsme byli zase chvilku spolu, ale opravdu jen na chvilku. Jakmile se náš vlak ještě před Zbrodem dostal na souběh se starou brněnskou cestou, objevila se po boku krásná béžová Škodovka 120 GLS. Chromem ozdobený kus, ve svojí době nejluxusnější provedení. A za volantem kolega Ivo – jeden ze strojvedoucích z dubňanské skupiny. Strojvedoucí si dali rukama pokyny a už zase jsme přibrzdili. Nečekaně jsem přestoupil do uvedeného auta a tím jsme se zase dostali před vlak. Ivoš mne vysadil na vrcholu stoupání před Hodonínem a za chvíli tam byl náš vlak. Tak zase – pořádně vyfotit, šikovně nastoupit a jedeme na místo určení. Před vjezdovou bránou do elektrárny vlak symbolicky zastavil, vznikl tam poslední snímek a vzápětí jsme kolegům odevzdávali poslední soupravu lignitu z Dubňanské pánve. Pak už následovala jen cesta po prázdnu do stanice, “pielstick” byl odstaven v depu a tím okamžikem přešel i se svojí posádkou do letma. Zajímavostí bylo, že během platnosti nového GVD 1994/1995 udělal každý turnusový strojvedoucí jen po jedné směně. Grafikon vešel v platnost v neděli 29. května 1994, ale o víkendech uhelné vlaky nejezdily a tehdy již spíše sporadické výkony začaly až v pondělí nebo úterý.
Leoš Tomančák